เกร็ดความรู้เบื้องต้น เกี่ยวกับเห็ด ในประเทศไทย

ความหมายของเห็ด
 ##เห็ดเป็นราชนิดหนึ่งซึ่งไม่จัดเป็นพืชหรือสัตว์  ไม่มีสารสีเขียว(chlorophyll) เหมือนพืช  จึงไม่สามารถปรุงอาหารกินเองได้  ไม่มีระบบประสาทหรืออวัยวะและไม่สามารถเคลื่อนที่ได้เช่นสัตว์  การเจริญเติบโตของเห็ดมีลักษณะเป็นเส้นใยรวมกัน

ความสำคัญของเห็ด 
## มนุษย์ทั่วโลกรู้จักเห็ดมานานที่สายพันธุ์ของเห็ด มากกว่า 30,000 สายพันธุ์ แต่มีถึงร้อยละ 99 สายพันธุ์ที่บริโภคได้ที่เหลือร้อยละ 1 เป็นเห็ดพิษหรือเห็ดเมาในอดีตเห็ดที่นำบริโภคนั้นมีเพียงไม่กี่ชนิด เช่น เห็ดฝรั่ง เห็ดหอม เห็ดโคน และเห็ดฟาง 
##ในปัจจุบันพบว่าหลายๆประเทศหันมาให้ความสนใจและร่วมมือกันในการวิจัยและค้น คว้า ทดลอง คัดเลือก และปรับปรุงพันธุ์เห็ด  ให้มีจำนวนมากขึ้น และพัฒนาเทคนิควิธีการเพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์เพื่อเพิ่มปริมาณผลผลิตให้ เพียงพอกับความต้องการของผู้บริโภค
##ประเทศไทยเป็นประเทศที่เหมาะต่อการเพาะเห็ดอย่างมาก เพราะมีวัสดุเหลือใช้จากพืชเศรษฐกิจสามารถนำมาดัดแปลงเพาะเห็ดได้เป็นอย่าง ดีประกอบกับมีสภาพดินฟ้าอากาศที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเห็ดเกือบทุก ชนิด ดังนั้นจึงควรส่งเสริมให้เกษตรกรหันมาเพาะเห็ดกันอย่างจริงจังแล้ว จะช่วยเพิ่มอาหารที่มีคุณค่าและทำให้เกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้น
การจำแนกประเภทของเห็ด
##เห็ดสามารถจำแนกได้เป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ 
1. กลุ่มที่ใช้เป็นอาหาร เห็ดมีคุณค่าทางอาหารหลายชนิดโดยเฉพาะโปรตีนและวิตามิน ได้แก่ เห็ดฟาง  เห็ดนางรม  เห็ดนางฟ้า  เห็ดเป๋าฮื้อ  เห็ดหูหนู
2. กลุ่มที่ใช้เป็นยาสมุนไพร นอกจากเป็นอาหารแล้วยังมีคุณค่าทางสรรพคุณยา  ได้แก่ เห็ดหลินจือ  เห็ดหอม
3. กลุ่มเห็ดที่มีพิษ เห็ดในกลุ่มนี้หลายชนิดมีพิษรุนแรงหากบริโภคเข้าไปอาจจะทำให้เสียชีวิต ได้แก่ เห็ดระโงกหิน(กลาง)   เห็ดระงาก  (อีสาน)  เห็ดเหล่านี้แม้จะต้มให้สุกเป็นเวลานานก็ยังคงมีพิษคงเดิม
ประโยชน์ของเห็ด
1. คุณค่าทางอาหารของเห็ด  จากการค้นคว้าเกี่ยวกับคุณค่าทางอาหารของเห็ด โดยกรมวิทยาศาสตร์พบว่า เห็ดที่มีจำหน่ายในท้องตลาด เช่น เห็ดฟาง เห็ดหูหนู เห็ดนางรม เห็ดเป๋าฮื้อ และเห็ดนางฟ้า เมื่อนำมาวิเคราะห์พบว่าประกอบด้วยสารอาหาร พวกคาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน แร่ธาตุต่างๆ และวิตามิน ที่แตกต่างกัน จากชนิดสารอาหารที่ พบในเห็ดดังกล่าว ย่อมพิสูจน์ได้ว่าเห็ดเป็นอาหารที่มีคุณค่าเทียบเท่าเนื้อสัตว์จริง
2. สรรพคุณทางยา ของเห็ด ในการบริโภคอาหารควรเลือกบริโภคพืชผักที่มีคุณค่าทางอาหารทดแทนเนื้อสัตว์ บ้าง โดยเฉพาะพืชที่ประเภทเห็ดจะไม่มีสารคอเรสตอรอลที่เป็นอันตรายต่อระบบไหล เวียนโลหิตประกอบกับเห็ดมีปริมาณธาตุโซเดียมค่อนข้างต่ำ จึงจัดเป็นอาหารที่เหมาะสำหรับ    ผู้ป่วยที่เป็นโรคตับ โรคไตโรคหัวใจ และความดันโลหิตสูง

ประโยชน์ของเห็ดด้านการแพทย์ 
##ประโยชน์ทางการแพทย์ของเห็ดชนิดต่าง ๆ  มีดังนี้
1. เห็ดหอม หรือเห็ดชิตาเกะเป็นยาอายุวัฒนะ เพราะช่วยลดไขมันในเส้นเลือด อีกทั้งยังเพิ่มภูมิคุ้มกันต่อต้านเชื้อไวรัสและมะเร็งด้วย และมีกรดอะมิโนถึง 21 ชนิด มีวิตามิน บี 1 บี 2 สูง พอๆ กับยีสต์ มีวิตามินดีสูงช่วยบำรุงกระดูกและมีปริมาณโซเดียมต่ำเหมาะสำหรับผู้ที่เป็นโรคไต นอกจากนี้ยังมีแคลเซียม ฟอสฟอรัส และเหล็ก ซึ่งช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง ช่วยลดความเป็นกรดในกระเพาะอาหาร ช่วยบำรุงกำลัง บรรเทาอาการไข้หวัด ชาวจีนยกให้เห็ดหอมเป็นอาหารต้นตำรับ  “อมตะ” 
2. เห็ดหูหนู เป็นกลุ่มคาร์โบไฮเดรต สามารถเพิ่มความแข็งแรงให้เม็ดเลือดขาวในผู้สูงอายุ ทำให้ภูมิต้านทานร่างกายดีขึ้น รวมทั้งช่วยรักษาโรคกระเพาะและริดสีดวง เห็ดหูหนูขาว ช่วยบำรุงปอดและไต
3. เห็ดหลินจือ  มีสารสำคัญเบต้ากลูแคน ซึ่งมีคุณสมบัติต้านมะเร็ง คนญี่ปุ่นมักใช้ควบคู่กับการรักษาโรคมะเร็งและโรคผู้สูงอายุ เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง และโรคความดันโลหิตสูง
4. เห็ดกระดุมหรือเห็ดแชมปิญอง  รูปร่างกลมมน คล้ายกระดุมที่มีขนาดใหญ่ ผิวเนื้อนวล  มีให้เลือกทั้งแบบสดหรือบรรจุกระป๋อง  มีบทบาทในการรักษาและป้องกันการเกิดมะเร็งเต้านมมากที่สุด  โดยสารบางอย่างในเห็ดนี้ไปช่วยยับยั้งเอนไซม์อะโรมาเตส (Aromatase) ทำให้เกิดการยับยั้งการเปลี่ยนฮอร์โมนเอนโดรเจนเป็นฮอร์โมนเอสโตรเจนในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน  เมื่อร่างกายผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนได้น้อยลง  ก็ลดโอกาสการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งเต้านมให้น้อยลงตามไปด้วย 
5. เห็ดนางรม เห็ดนางฟ้า และเห็ดเป๋าฮื้อ เห็ดสามอย่างนี้อยู่ตระกูลเดียวกัน เจริญเติบโตเป็นช่อ ๆ คล้ายพัด เห็ดนางรมมีสีขาวอมเทา เห็ดนางฟ้ามีสีขาวอมน้ำตาล ขณะที่เห็ดเป๋าฮื้อจะมีสีคล้ำและเนื้อเหนียวหนาและนุ่มอร่อยคล้ายเนื้อสัตว์มากกว่า เชื่อว่าสามารถป้องกันโรคหวัดช่วยการไหลเวียนเลือดและโรคกระเพาะ  
6. เห็ดฟาง เป็นเห็ดยอดนิยมของคนไทย นิยมเพาะกันบนกองฟางข้าวชื้น ๆ โคนมีสีขาว ส่วนหมวกสีน้ำตาลอมเทาหาซื้อได้ง่ายตามท้องตลาด ให้วิตามินซีสูงและมีกรดอะมิโนสำคัญอยู่หลายชนิด หากรับประทานเป็นประจำจะช่วยเสริมภูมิคุ้มกันการติดเชื้อต่างๆ อีกทั้งยังช่วยลดความดันโลหิตและเร่งการสมานแผล  
7. เห็ดเข็มทอง เป็นเห็ดสีขาวหัวเล็ก ๆ ขึ้นติดกันเป็นแพ รสชาติเหนียวนุ่ม นำมารับประทานแบบสดๆหรือใส่กับสลัดผักก็ได้ ถ้าชอบสุกก็นำไปย่าง ผัดหรือลวกแบบสุกี้ ถ้ากินเป็นประจำจะช่วยรักษาโรคตับโรคกระเพาะ และลำไส้อักเสบเรื้อรัง

8. เห็ดโคน ช่วยเจริญอาหาร บำรุงกำลัง แก้บิดแก้คลื่นไส้อาเจียน แก้ไอ ละลายเสมหะ การทดลองทางเภสัชศาสตร์พบว่าน้ำที่สกัดจากเห็ดโคนสามารถยับยั้งเชื้อโรคบางชนิด เช่นเชื้อไทฟอยด์
เห็ดในประเทศไทย 

                       1. เห็ดไค หรือ เห็ดหล่มกระเขียว Russula virescens

สุดยอดของเห็ดที่นับได้ว่าหายาก และอร่อยที่สุด อาจมีชื่อเรียกต่างกันออกไป ลักษณะของเห็ดไค  เป็นเห็ดที่มีสีขาว มีสีเขียวแซมๆ   ดอกใหญ่และแข็ง มีกลิ่นหอม โดยเฉพาะเวลาย่างไฟจะมีกลิ่นหอมเป็นพิเศษ  นิยมนำมาทำแกง และน้ำพริก (แจ่วเห็ดไค)
 2. เห็ดมันปู 
ประกอบด้วยวิตามินเอและกรดอมิโนที่จำเป็นต่อร่างกาย หลายชนิด อาทิเช่น isoleucine, leucine เป็นต้น ดอกเห็ดสีเหลืองขนาด 2-7 เซนติเมตร กลางหมวกเป็นแอ่งขอบเป็น คลื่น ริมขอบม้วนเข้าด้านใน ครีบทอดตัวยาวจากริมขอบจรดก้าน ก้านทรงกระบอกผิวเรียบสีเหลืองอ่อน ก้านยาว มีมากในประเทศไทยและแถบยุโรป  ประมาณเดือน มิถุนายน ถึงพฤษจิกายน นำมาทำอาหารได้หลายอย่าง เช่น ต้ม ผัด
3. เห็ดเผาะ หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า เห็ดถอบ
เป็นเห็ดที่มีรสเย็น หวาน โดยมากให้เป็นอาหารบำรุงร่างกาย ช่วยความสึกหรอในร่างกายที่ชำรุดไปให้เป็นปกติ และกระจายโลหิต เป็นธาตุโปรตีนที่ดี อาจเป็นเพราะคุณสมบัติเหล่านี้ เห็ดเผาะจึงเป็นเห็ดที่ได้รับความนิยมมากและมีราคาแพง
4. เห็ดระโงก
เห็ดระโงกมีสองชนิด คือ เห็ดระโงกขาวและเห็ดระโงกเหลือง เห็ดระโงกขาว ลักษณะดอกเห็ดอ่อนมีเยื่อหุ้มหนารูปไข่ สีขาวนวล ผิวด้านบนปริแตกออกเป็นรูปถ้วยติดอยู่โคนก้าน มีสีขาวนวล และเป็นเมือกเหนียว เห็ดระโงกเป็นเห็ดอีกชนิดหนึ่งที่ชาวบ้านนิยมรับประทานอีกชนิดหนึ่ง ซึ่งสามารถนำมาประกอบอาหารได้หลายชนิด เช่น ต้มยำเห็ด แกงป่าเห็ด ผัดเห็ดน้ำมันหอย ยำเห็ด เห็ดย่างจิ้มน้ำพริก เป็นต้น
5. เห็ดตับเต่า
กินได้ อร่อยด้วย มีกลิ่นเฉพาะตัว ทานเเก้หวัดได้ เพราะมีสารต้านไวรัส หาได้ทั่วไป

จริงๆแล้วในประเทศไทยยังมีเห็ดอีกมากมายที่น่าสนใจ แต่วันนี้ขอพอแค่นี้ก่อน มีเวลาจะมาอัพเดตเพิ่มเติมนะค่ะ 

Posted in: เกร็ดความรู้เรื่องเห็ด,ประโยชน์ของเห็ด,เห็ด,เห็ดในประเทศไทย